Gündəlik həyatda səsləri eşitmək bizə ətrafımızla əlaqə qurmaq, təhlükələrdən xəbərdar olmaq və insanlarla ünsiyyət saxlamaq imkanı verir. Ancaq bəzi hallarda eşitmə itkiləri bu imkanları məhdudlaşdırır. Eşitmə itkisinin səbəbini və səviyyəsini öyrənmək üçün ən effektiv yollar audiometriya və timpanometriya müayinələridir. Bu bloqda bu iki əsas müayinə növünü ətraflı izah edəcəyik.
Eşitmə problemlərinin səbəbləri
Eşitmə itkisi müxtəlif səbəblərlə baş verə bilər. Bunlara daxildir:
- Genetik faktorlar
- Uzun müddət yüksək səsə məruz qalmaq
- Yaşlanma
- Qulaqda infeksiya və iltihab
- Qulaq pərdəsində zədələnmə
- Qulaq kiri yığılması
Kimlər eşitmə müayinəsi etdirməlidir?
Əgər bu əlamətlər sizdə varsa, mütləq müayinə olunmalısınız:
- İnsanlarla danışarkən tez-tez “nə?” demək
- Televizoru yüksək səsdə dinləmək
- Telefonla danışanda qarşı tərəfi eşitməmək
- İnsanların danışığını qarışıq eşitmək
Audiometriya Müayinəsi Nədir?
Audiometriya – eşitmə səviyyəsini ölçmək üçün aparılan bir testdir. Bu test, insanın hansı səsləri eşidə bildiyini və bu səsləri nə dərəcədə aydın qəbul etdiyini müəyyən edir.
Audiometriya müayinəsi necə aparılır?
Müayinə xüsusi səs keçirməyən otaqda aparılır. Pasiyentə qulaqcıq taxılır və fərqli tezliklərdə səslər verilir.
Saf ton audiometriyası
Bu testdə fərqli tezlik və intensivlikdə səslər verilir. Pasiyent səsi eşidəndə düyməyə basır. Bu, eşitmə eşiyini müəyyənləşdirir.
Söz audiometriyası
Pasiyentə müxtəlif sözlər verilir və bu sözləri təkrar etməsi xahiş olunur. Bu, sözləri necə başa düşdüyünü ölçür.
Audiometriya nəticələri necə şərh olunur?
Nəticələr audiogram adlanan qrafikdə göstərilir. Burada hər iki qulağın eşitmə səviyyəsi dərəcə ilə ifadə olunur:
- Normal: 0-25 dB
- Yüngül itkisi: 26-40 dB
- Orta: 41-55 dB
- Orta-ağır: 56-70 dB
- Ağır: 71-90 dB
- Dərin: 91 dB və yuxarı
Audiometriya müayinəsi nə zaman tövsiyə olunur?
- Eşitmə ilə bağlı şikayətlər olduqda
- Uşaqlarda nitq geriliyi müşahidə ediləndə
- Yaşlı insanlarda müntəzəm olaraq
- İş yerində səsə məruz qalan şəxslərə
Timpanometriya Müayinəsi Nədir?
Timpanometriya – orta qulaqdakı təzyiqi və qulaq pərdəsinin hərəkətliliyini ölçən testdir. Bu test qulaqda iltihab, maye, şiş və ya boru tıxanıqlığını müəyyən etməkdə kömək edir.
Timpanometriya necə aparılır?
Kiçik bir cihaz qulağa yerləşdirilir və təzyiq dəyişkənliyi yaradılır. Cihaz qulaq pərdəsinin reaksiyasını ölçür.
Timpanometriya nəticələri nə deməkdir?
- A tipi – normal nəticə
- B tipi – orta qulaqda maye və ya iltihab ola bilər
- C tipi – boru funksiyasının pozulduğunu göstərir
Uşaqlarda timpanometriyanın rolu
Uşaqlarda adenoid, tez-tez təkrar olunan qulaq iltihabları və nitq problemlərində timpanometriya çox faydalıdır. Bu test valideynlərin tez və düzgün şəkildə müdaxilə etməsinə imkan verir.
Audiometriya və Timpanometriya Arasındakı Fərqlər
| Xüsusiyyət | Audiometriya müayinəsi | Timpanometriya müayinəsi |
|---|---|---|
| Ölçdüyü sahə | Eşitmə səviyyəsi | Orta qulaq funksiyası |
| Aparılma forması | Qulaqcıqla səslər verilir | Qulağa təzyiq verilir |
| Nəticə | Audiogram | Timpanogram |
| Məqsəd | Eşitmə itkisini müəyyən etmək | Orta qulaq patologiyalarını aşkarlamaq |
Eşitmə Müayinəsinin Əhəmiyyəti
Erkən diaqnozun üstünlükləri
Erkən aşkarlanmış eşitmə itkisi həm uşaqlarda, həm böyüklərdə həyat keyfiyyətini artırır. Uşaqda erkən müalicə nitqin inkişafına təkan verir. Böyüklərdə isə sosial təcridin və depressiyanın qarşısını alır.
Müalicəyə yönəltmə və cihaz təyini
Diaqnoz qoyulduqdan sonra mütəxəssis eşitmə cihazı tövsiyə edə bilər. Xüsusilə Bluetooth və suya davamlı cihazlar gündəlik həyatda rahatlıq təmin edir.
Eşitmə Müayinəsi öncəsi tövsiyələr
- Qulaqda tıxacı varsa, əvvəlcədən təmizlətdirin
- Əvvəlki eşitmə test nəticələrini gətirin
- Müayinədən əvvəl sakit olun, panikaya düşməyin
Bakıda Eşitmə Müayinəsi Harada Edilir?
Avaz Eşitmə və Nitq Mərkəzi haqqında qısa məlumat
Azərbaycanda eşitmə müayinəsi üçün etibarlı mərkəzlərdən biri Avaz Eşitmə və Nitq Mərkəzidir. Burada həm audiometriya, həm də timpanometriya müayinələri müasir cihazlarla aparılır. Eyni zamanda Phonak və Helix cihazlarının Azərbaycanda yeganə distribütorudur.
Nəticə
Eşitmə itkisi səssiz bir problem ola bilər, lakin nəticələri çox ciddi ola bilər. Audiometriya və timpanometriya vasitəsilə bu problemləri erkən aşkar etmək və düzgün müalicə yolu seçmək mümkündür. Əgər özünüzdə və ya yaxınlarınızda eşitmə ilə bağlı hər hansı şübhə varsa, mütləq peşəkar mərkəzə müraciət edin. Sağlam eşitmə – keyfiyyətli həyat deməkdir.
Tez-tez Verilən Suallar (FAQ)
- Audiometriya və timpanometriya ağrılıdırmı?
Xeyr, hər iki müayinə tamamilə ağrısız və təhlükəsizdir. - Uşaqlar üçün bu müayinələr uyğunmu?
Bəli, xüsusilə uşaqlarda erkən diaqnoz üçün bu testlər çox vacibdir. - Eşitmə Müayinəsi nə qədər çəkir?
Orta hesabla hər iki müayinə 15-30 dəqiqə arası davam edir. - Müayinədən sonra dərhal nəticə almaq olur?
Bəli, nəticələr adətən dərhal analiz olunur və pasiyentə izah edilir. - Eşitmə cihazı almaq üçün bu testlər vacibdirmi?
Bəli, düzgün cihaz seçimi üçün dəqiq test nəticələri şərtdir. - Audiometriya müayinəsinin qiyməti nə qədərdir?
Audiometriya müayinəsi 25 AZN təşkil edir. - Timpanometriya müayinəsinin qiyməti nə qədərdir?
Timpanometriya müayinəsi 15 AZN təşkil edir.