Eşitmək – həyatın musiqisidir. İnsan səsi, təbiətin səsləri, sevdiyimiz mahnılar... Bəs eşitməməyə başlasanız nə olar? Çox zaman eşitmə zəifliyi yavaş-yavaş baş verir və fərqinə varmırıq. Elə bu səbəbdən də eşitmə testi vaxtaşırı yoxlama üçün əvəzolunmazdır.
Eşitmə Testləri Nə Üçün Vacibdir?
Eşitmə testləri, eşitmə qabiliyyətimizin hansı səviyyədə olduğunu göstərən əsas vasitədir. Zamanında aparılan testlər, eşitmə itkisini erkən mərhələdə aşkar etməyə və müalicəyə başlamağa imkan verir.
Eşitmə Problemlərinin Əlamətləri
- Televizoru yüksək səsdə izləmək
- İnsanların dediklərini tez-tez təkrar etmələrini istəmək
- Qruplar arasında söhbətləri anlamaqda çətinlik
- Zəng və digər yüksək səsləri eşitməmək
Əgər bu əlamətlər sizə tanışdırsa, gecikmədən eşitmə testi etdirin.
Eşitmə Testlərinin Növləri
Audiometriya Nədir?
Audiometriya eşitmə səviyyəsini və eşidilən səslərin tezliklərini müəyyən edən testdir.
Tonal Eşik Audiometriyası
Səssiz bir otaqda xüsusi qulaqlıqlar vasitəsilə müxtəlif tezlikli səslər verilir. Siz səsləri eşitdikcə cavab verirsiniz və bu şəkildə eşitmə eşiyiniz müəyyən olunur.
Söz Audiometriyası
Burada müxtəlif sözlər deyilir və siz həmin sözləri təkrarlayırsınız. Bu test eşidilən səsi nə dərəcədə başa düşdüyünüzü ölçür.
Timpanometriya Nədir?
Timpanometriya qulaq pərdəsinin və orta qulağın funksionallığını qiymətləndirir. Burun tıxanıqlığı, qulaq infeksiyaları və ya maye yığılması kimi problemləri aşkar edə bilər.
Otoakustik Emissiyalar (OAE)
Bu test daxili qulaqda – xırda tük hüceyrələrinin işləyib-işləmədiyini müəyyən edir. Xüsusilə yenidoğulmuşlar üçün uyğundur.
BERA Testi
Əsasən körpələr və nitq problemləri olanlar üçün istifadə olunur. Beyin sapı səviyyəsində eşitmə yollarını yoxlayır. Şüuraltı səviyyədə eşitmə reaksiyalarını ölçür.
Eşitmə Testinə Necə Hazırlanmalı?
Əvvəlcədən Görüləcək Tədbirlər
- Testdən əvvəl yüksək səsli mühitdən uzaq durun.
- Qulaq təmizliyinə diqqət yetirin, ancaq testdən əvvəl qulaq pamuğundan çox istifadə etməyin.
- Əgər dərman qəbul edirsinizsə, həkimə məlumat verin.
Test Günü Nələr Gözlənilir?
- Həkim sizinlə əvvəlcədən sorğu keçirəcək
- Test otağı səssiz olacaq
- 15-30 dəqiqə arası vaxt aparır
Test Nəticələrinin İzahı
Normal Eşitmə Göstəriciləri
0-25 dB arası eşitmə səviyyəsi normal hesab olunur. Bu o deməkdir ki, siz adi səsləri problemsiz eşidirsiniz.
Eşitmə İtkisi Növləri və Səviyyələri
- Yüngül (26-40 dB) – Yumşaq səsləri eşitmək çətindir
- Orta (41-55 dB) – Adi söhbət səviyyəsində çətinlik
- Ağır (71-90 dB) – Qışqırıq səviyyəsində səsləri belə çətin eşitmək
- Çox ağır (>90 dB) – Demək olar ki, tam eşitmə itkisi
Eşitmə Problemi Aşkarlanarsa Nə Etməli?
Eşitmə Cihazı Seçimi
Texnologiya inkişaf etdikcə, eşitmə cihazları da daha ağıllı və praktik hala gəlib. Qulaq içi və qulaq arxası modellər, Bluetooth funksiyalı cihazlar artıq geniş yayılıb.
Nitq Terapiyası və Əlavə Müalicə Üsulları
Əgər eşitmə problemi nitqə təsir edibsə, nitq terapevti ilə müalicə vacibdir. Həmçinin, eşitmə qabiliyyətinə dəstək verən reabilitasiya üsulları mövcuddur.
Uşaqlar Üçün Eşitmə Testi
Körpələrdə və Yenidoğulmuşlarda Test Üsulları
BERA və OAE testləri körpələrdə tətbiq edilir. Bunlar körpənin reaksiya verə bilmədiyi hallarda olduqca faydalıdır.
Məktəbəqədər Uşaqlarda Test Prosesi
Uşaqlar üçün xüsusi oyun audiometriyası mövcuddur. Uşaq səsi eşidəndə oyun elementinə reaksiya verir.
Yaşlılarda Eşitmə Testləri
Presbiakuziya və Onun Testlə Aşkarlanması
Yaşla bağlı eşitmə itkisi olan presbiakuziya, yaşlıların ən yayğın eşitmə problemidir. Audiometriya ilə asanlıqla aşkarlanır.
Eşitmə Testinin Üstünlükləri
- Vaxtında müdaxilə imkanı
- Nitq inkişafında dəstək
- Sosial həyatın yaxşılaşması
- Əlaqələrin güclənməsi
Evdə Eşitmə Testləri Mümkündürmü?
Bəli, bəzi mobil tətbiqlər və onlayn platformalar ilkin testlər təklif edir. Amma bu testlər professional testləri əvəz etmir. Diaqnoz üçün mütləq klinik test tələb olunur.
Azərbaycanda Eşitmə Testini Harada Etdirmək Olar?
- Avaz Eşitmə və Nitq Mərkəzi – Peşəkar mütəxəssislər və son texnologiya cihazlarla xidmət
- Bəzi xəstəxana və klinikalar
- Uşaq poliklinikaları
Eşitmə Testləri ilə Bağlı Yayılmış Miflər
- “Eşitmə testinə yalnız yaşlılar ehtiyac duyur” – YANLIŞ
- “Eşitmə cihazı heç vaxt təbii eşitməni əvəz edə bilməz” – YANLIŞ
- “Test ağrılıdır” – YANLIŞ
Nəticə
Eşitmə – həyatla əlaqənin əsas açarıdır. Onu qorumaq və zamanında yoxlatmaq bizim əlimizdədir. Əgər sizdə və ya yaxınlarınızda yuxarıda sadalanan əlamətlər varsa, vaxt itirmədən mütəxəssisə müraciət edin. Eşitmə testi sadə, qısa və həyatınızı dəyişə biləcək bir addımdır.
Tez-tez Verilən Suallar (FAQ)
1. Eşitmə testini neçə yaşdan etibarən etdirmək olar?
Yenidoğulmuş dövrdən etibarən mümkündür.
2. Test ağrılıdırmı?
Xeyr, tamamilə ağrısız və rahatdır.
3. Evdə eşitmə testləri etibarlıdırmı?
Əsas diaqnoz üçün klinik testlər tövsiyə olunur.
4. Eşitmə cihazı test olmadan alınmalıdır?
Qətiyyən yox. Doğru cihaz üçün düzgün test mütləqdir.
5. Eşitmə itkisi müalicə edilə bilərmi?
Bəzi hallarda bəli, bəzən isə cihaz və terapiya ilə idarə olunur.